İş dünyası her yeni kuşakta kendini yeniden tarif ediyor. Y kuşağı, teknolojik geçişlerle iş modellerini dönüştürürken; bugün Z kuşağı, beklenti ve yaklaşımlarıyla iş dünyasına yeni bir biçim kazandırıyor. Kurumların bu dönüşümü kavraması, genç yeteneklerle güçlü bağlar kurabilmesi açısından kritik.
Öncelikle, çalışma mekânları bu dönüşümün güçlü göstergelerinden biri. Türkiye’de esnek ofisler ve coworking alanları pandemiyle birlikte büyük bir sıçrama yaşadı. 2020 yılında 71 adet coworking alanı varken, 2022’de bu sayı 162’ye çıktı, kayıtlı verilerle bu artış 2 katıdan fazla. Bu hızlı genişleme, Z kuşağının mekândan bağımsız çalışma arzusunu yansıtıyor: sabit ofis kiralamak yerine “ihtiyaca göre yer kullanmak” tercih ediliyor.
Global pazarda da coworking sektörü dikkat çekiyor. Örneğin, 2024’te coworking alanlarının küresel pazar değeri 22.01 milyar USD olarak tahmin ediliyor ve 2034’e dek 82.12 milyar USD’ye ulaşması bekleniyor. Bu büyüme trendi, “esnek ofis” kavramına iş dünyasında artan güveni gösteriyor.
Z kuşağı, çalıştığı kurumun sadece kârlı olması ile tatmin olmuyor; kurumun değerleri, etik duruşu ve toplumsal etkisi de seçimlerinde ağırlık kazanıyor. Bu dönüşüm Türkiye’de de hissediliyor. Sosyal girişimler, sürdürülebilir tarım, atık yönetimi veya eğitim teknolojileri alanında aktif faaliyet gösteriyor; bunlardan bazıları “Türkiye’ye Değer Katan 100 Sosyal Girişim” listesinde yer alıyor. Bu tür girişimler, değer odaklı iş modellerinin piyasada alıcı bulduğunun somut göstergesi.
Kariyer yaklaşımı da değişiyor. Y kuşağı kariyer basamaklarını sabitleştirirken yürürken düşünüyordu. Z kuşağı ise kariyerini bir deneyim ağı olarak kuruyor: farklı sektörlerde çalışmak, kısa süreli projelere dahil olmak, yan girişim fırsatlarını değerlendirmek. Bu yaklaşım, kurumların kariyer yollarını esnetmek zorunda kalmasına neden oluyor.
Teknoloji beklentisi açısından da Z kuşağı ile Y kuşağı arasında net fark var. Y kuşağı dijital araçlara adaptasyon sağlarken, Z kuşağı bu araçlarla doğuyor. İş süreçlerindeki manuel adımlar, raporlama gecikmeleri veya eski sistemlerle çalışmak verimliliği düşürüyor. Z kuşağı, modern araçlar, otomasyon ve yapay zeka destekli iş akışlarıyla çalışmayı tercih ediyor.
İş ile özel yaşam arasındaki çizgi daha net hale geliyor. Y kuşağı bazen uzun mesailer, hafta sonu çalışmaları görgü olarak kabul ederdi. Z kuşağı bu durumu kabul etmiyor: kişisel zaman, dinlenme, hobiler ve ruhsal sağlık artık işin doğal bir bileşeni. Bu beklenti, işverenleri esnek izin politikaları, uzaktan çalışma hakları ve çalışan psikolojisine yatırım yapmaya sevk ediyor.
Sonuç olarak, Z kuşağı yalnızca iş gücüne katılan yeni bir nesil değil; işin kendisinin yeniden biçimlendirilmesi için katalizör. Kurumlar, bu kuşağın değer ve beklentileriyle uyumlu stratejiler benimserse hem genç yetenekleri çekme hem de uzun vadeli sürdürülebilir rekabet avantajı sağlama fırsatı yakalar.
